Pamiętamy! – 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
W czwartek - 1 sierpnia br. punktualnie o godzinie ,,W” - 17.00, nadany został przez OSP Sękowa, sygnał alarmowy (ciągły sygnał akustyczny trwający 1 minutę) by w ten sposób symbolicznie uhonorować poświęcenie i walki żołnierzy Armii Krajowej w Warszawie.
W tym czasie pod pomnikiem siedmiu polskich lotników (Powstańców Warszawy) w Krzywej/Banicy, gmina Sękowa, w upamiętnieniu tego wydarzenia wzięli udział i złożyli wiązanki kwiatów: Wójt Gminy Sękowa Małgorzata Małuch, przedstawiciele Wielkiej Loży Narodowej Polski, były Wielki Mistrz i członek Loży Ukrainy Aleksander Kalinowski wraz z małżonką i wnuczką, 7 osobowa grupa warszawskich harcerzy z Kręgu Instruktorskiego, przebywająca w Beskidzie Niskim, oraz mieszkańcy z gminy Sękowa w tym Aleksander Gucwa, który całą uroczystość udokumentował. W uroczystości uczestniczyły trzy turystki przebywające w Beskidzie Niskim, dwie z Gdańska a jedna ze Szczecina. Ponadto wziął udział kibic Legii Warszawa wraz z pięcioletnią córką, który pod pomnikiem zapalił znicz.
Przy akompaniamencie gitary wszyscy uczestnicy zaśpiewali kilka piosenek powstańczych, zapalono kolorowe race.
W ten sposób w małej miejscowości oddano cześć i honor poległym powstańcom, upamiętniając największy zryw w okupowanej Europie.
Zrzuty zaopatrzenia dla Powstańców, dokonywane przez lotnictwo zachodnich aliantów w tym polskich lotników z 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia (załoga dowódcy ppor. pil. Kazimierza Widackiego zginęła w Banicy 27/28. 08.1944 r.) Wobec braku żywności i wody, 2 października 1944 roku, po 63 dniach bohaterskiej epopei, dowództwo AK było zmuszone podpisać akt „zaprzestania walk w Warszawie”. Do niewoli poszło ok. 17 tys. powstańców, ok. 18 tys. poległo. Straty wśród ludności cywilnej szacowane są od 150 do 200 tys. osób. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.
XXXXII Łemkowska Watra rozpoczęła się w Zdyni koło Gorlic
Zapalono ogień pamięci !
DZIEŃ PIERWSZY
WATRA znaczy OGIEŃ a dokładniej ognisko, przy którym zasiadały kiedyś pokolenia Łemków, śpiewając i rozmawiając w swoim ojczystym języku, snując marzenia o swojej przyszłości w poczuciu wspólnoty szukając ukojenia po przykrych losach historii. Motywem przewodnim 42. Łemkowskiej Watry będą tradycje pasterskie górali karpackich, stąd „Łemkowska Watra na Wypasie” pod takim hasłem będziemy mogli się spotkać w dniach 19.07 - 21.07.2024 r. w Zdyni (łem.Żdynia - Ждиня), gmina Uście Gorlice, pow. Gorlice na 42 „Łemkowskiej Watrze”.
O godz. 13.00 w pierwszym dniu (piątek) zapalono Watrę – ogień pamięci, który będzie płonął aż do niedzieli tj. do 21 lipca, symbolizuje żywą kulturę Łemków. Uroczyste rozpalenie XXXXII Łemkowskiej Watry dokonał Michał Markowicz, starosta imprezy, mieszkaniec Zdyni, w towarzystwie Adama Wiewiórki – z-ca przew. Zjednoczenia Łemków Zarząd Główny.
Po uroczystym rozpaleniu watry, rozpoczęły się koncerty zespołów: jako pierwszy wystąpił zespół folkowy LEMKUS z Jaroszówki, po nim wystąpił KRYSZTAŁ – zespół taneczno- teatralny ZSO nr 4 im. Bohdana Ihora Antonycza w Legnicy, następnie Blahowist – chór cerkiewny z Krynicy Zdroju, ponownie wystąpił KRYSZTAŁ a po nim SOBOR – wokalny kwartet z Zimnej Wody (Ukraina)
O godz. 16.00 rozpoczął się koncert ,,Zaspiwajme sobi, naj bude weselo”
Wystąpiły takie zespoły jak: Bojkiwczanka – wokalne trio z Kałusza (Ukraina), STUDENKA – zespół pieśni i tańca z Kałusza, FANTAZJA KARPACKA – muzyka Łemków, Bojków i Hucułów na skrzypce i fortepian: Mariusz Monczak i Michał Basista (Kanada/Polska), na zakończenie tej części wystąpił Zespół Pieśni i Tańca Dumka (Polska)
Po tym koncercie głos zabrał sekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Piotr Borys
O godz. 17.00 wystąpiła Grażyna Betlej Furman, prezentowała książkę ,,Kuchnia łemkowska z Ropek”
O godz. 17.30 odbył się piękny koncert – Zahraj mi cudaczku na tońku strunoczku
Wystąpiły następujące zespoły:
• Ivan Senjuk – Kula (Serbia)
• Karpatia – Bitlia (Ukraina)
• Kalyna – Indija (Serbia)
• Szarawary – Górowo Iławeckie (Polska)
• ZaŻywe – Koszalin (Polska)
• Na zakończenie pierwszego dnia o godz. 20.00 rozpoczął się kolejny koncert nocny ,,Naj soj wytanciuju swoji mlady czasy”
• Wystąpili: Yagody – Lwów (Ukraina)
• Burjan – zespół folkowy z Gorlic (Polska)
• Teraborsuk – zespół folk-rockowy z Preszowa (Słowacja)
Podczas Watry odbywały się wydarzenia towarzyszące takie jak:
PRZESTRZEŃ OBRAZU i SŁOWA, SPOTKANIA W CHYŻY, WATROCZKA I MAJSTERNIA oraz XXVIII ŁEMKOWSKA SPARTAKIADA
Pierwszy dzień watry rozpoczął i zakończył się piękną i ciepłą pogodą. Oby pogoda dopisała przez pozostałe dwa dni.!!
W sobotę 20 lipca o godz. 10.30 w Miejscu Pamięci, nastąpiło oficjalne otwarcie Watry.
Uczestniczyli przedstawiciele władz centralnych, wojewódzkich, powiatowych i licznie zgromadzone duchowieństwo kościoła greckokatolickiego i prawosławnego. Kościół unijny, bizantyjsko - ukrainski reprezentowali: arcybiskup metropolita przemysko-warszawski Eugeniusz Popowicz, biskup eparchii wrocławsko-koszalińskiej Włodzimierz Juszczak, bp eparchii olsztyńsko – gdańskiej Arkadiusz Trrochanowski oraz biskup senior Piotr Kryk - egzarcha apostolski Niemiec i Skandynawii w latach 2001–2021. Obecny był Najprzewielebniejszy Paisjusz, Prawosławny Arcybiskup Przemyski i Gorlicki
Gościem Watry byli również posłowie: Weronika Smarduch i Piotr Lachowicz – PO, Urszula Nowogórska – PSL.
Po modlitwie, złożono wieńce i kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym ofiary akcji "Wisła", w Miejscu Pamięci - przeprowadzonego przez władze komunistyczne w 1947 r. przymusowego wysiedlenia Łemków z południa Polski. Uderzeniem w dzwon pokoju było przypomnieniem o tej akcji. Zespół Lemkowyna ze Lwowa zaśpiewał ,,Ojcze Nasz”
Dalsza część uroczystości odbyła się na scenie amfiteatru, zespół Lemkowyna odśpiewał hymn watry - Гори наші Карпати, wystąpił Jurij Tafijczuk – mistrz instrumentów pasterskich oraz zespół Dumka – Górowo Iławeckie.
Następnie nastąpiły oficjalne przemówienia a po nich wręczenie odznaczeń ,,Wirnyj predkam”
Po części oficjalnej zaprezentowały się zespoły artystyczne:
O godz. 13.00 rozpoczął się koncert główny pt. „Ej zahrajte hudaky” w którym wystąpiło wiele wspaniałych zespołów m.in.:
• Lemkowyna – zespół pieśni i tańca; Lwów (Ukraina)
• Oberih – teatr pieśni; Ternopil (Ukraina)
• Svidnícki heligonkári – męski zespół folklorystyczny; Svidník (Słowacja)
• Kryształ – zespół taneczny z Legnicy
• Toia – zespół wokalno –instrumentalny z Olsztyna
• Ruczaj – zespół dziecięco – młodzieżowy z Gorlic
• Zespół bandurzystek z Przemyśla
• Karpatia - zespół folklorystyczny z Bitlia z Ukrainy
O godz. 16.00 odbył się koncert pt. ,,Pryjszly zme Was weselyty: wystapiły następujące zespoły:
• Orawianie – zespół pieśni i tańca z Lipnicy Wielkiej
• Kyczera - zespół pieśni i tańca z Legnicy
• Lemkiwskyj Perstenyk - zespół pieśni i tańca z Gorlic
• Pogranicze - zespół pieśni i tańca z Tylicza
• Arkan - zespół pieśni i tańca z Przemyśla
• Dumka - zespół pieśni i tańca z Górowa Iławeckiego
18.30 Konkurs ,,Mister Lemkowyny”
LemJazz – zespół jazzowy z Gorlic
20.00 Koncert nocny – Tanciuju, tanciuju, niżky nia ne boliat
• Stropkoviani – zespół folkowy ze Stropkova – Słowacja
• Coolbaba - zespół folk-rokowy z Wrocławia
• Patsyki z Franeka – zespół Etno- pop z Iwano-Frankiwsk – Ukraina
• Demaj – zespół folkowy z Gromadki
Podczas drugiego dnia Watry odbywały się wydarzenia towarzyszące takie jak: Przestrzeń obrazu, prezentowane wystawy i studio dźwiękowe. Pogoda wspaniała podobna jak w pierwszym dniu.
Ostatni trzeci dzień Watry rozpoczął się przy pięknej słonecznej pogodzie, o godzinie 10.00 w kaplicy greckokatolickiej obok Watry, została odprawiona Msza św. koncelebrowana przez czterech biskupów, przewodniczył arcybiskup metropolita przemysko-warszawski Eugeniusz Popowicz, koncelebrantem był biskup eparchii wrocławsko-koszalińskiej Włodzimierz Juszczak, bp eparchii olsztyńsko – gdańskiej Arkadiusz Trochanowski oraz biskup senior Piotr Kryk a także pięciu księży kościoła greckokatolickiego.
O godz. 12.00 odbył koncert zespołów: Wystąpił: Semeracka Róża — zespół reprezentacyjny Zjednoczenia Łemków (Polska) Łemkowyna ze Lwowa, Studenka z Kałusza, Kyczerka z Legnicy oraz Lemkiwskyj Perstenyk z Gorlic
O godz. 14.00 odbył się konkurs recytacji i śpiewu a po godzinie nastąpił ciąg dalszy koncertu w którym wystąpiły zespoły: Barwinok z Krakowa, Ivan Senjuk z Kuli (Serbia) Dumka z Górowa Iławeckiego, Kalyna z Indija – Serbia oraz Wówczas zgraja – mlodzieżowy zespół rockowy z Przemyśla
16.30 Rozstrzygnięcie konkursu „Łemkowszczyzna okiem dziecka” a o 16.45 odbył się koncert pt. ,,Do następnego Święta Łemkowskiej Kultury” – wystąpił zespół Sobor z Zimnej Wody (Ukraina), Kapela Zbierana z Krakowa i na zakończenie wystąpiła Kyczera – zespół pieśni i tańca z Legnicy.
Po tym koncercie nadszedł czas zgaszenia palącej się od początku festiwalu symbolicznej watry i rozjechać się każdy w swoją stronę. Za rok większość przyjedzie znowu. Nie zapominajmy też o tym co dla Watry najważniejsze – być ze sobą, poznawać się oraz świętować z ludźmi z całego świata przy akompaniamencie różnorodnej muzyki. Tego roku było Nas już dużo więcej niż w latach poprzednich ze względu na pandemię. Ceremonii zagaszenia 42 Watry dokonał starosta Watry Michał Markowicz
DO ZOBACZENIA ZA ROK!!
nieco historii
I i II Watra w Czarnym koło Uścia była warsztatami Zespołu Pieśni i Tańca „Łemkowyna” z siedzibą w Bielance i była zorganizowana w lipcu 1983 - 1984 r. Dla organizowania następnych aż do roku 1991 każdorazowo i corocznie powoływano odrębny Komitet Organizacyjny. Trzecia odbyła się w Hańczowej w 1985 r. W latach 1986 – 1989 Łemkowska Watra odbywała się w Bartnem. Watra w Zdyni odbywa się od 1990 r. Od roku 1992 jej stałym i jedynym organizatorem jest Zjednoczenie Łemków w Gorlicach. „W łemkowskiej odmianie nazwy Zdynia (Żdynia znaczy „czekaj ma mnie") jest jakiś symbol. Czekaj przy ognisku, ogrzej się miłością do współziomków, zadumaj nad losem tego narodu. Nie zapominaj, że jesteś Łemkiem, członkiem grupy etnicznej, narodu, który nie ma swojego państwa, ale ma swój język, kulturę, historię. Temu właśnie służy święto Kultury Łemkowskiej - Watra" „Watry" przybierały rozmaite formy. Odbywały się konkursy wiedzy o historii, kulturze i geografii Łemkowszczyzny. Młodzi ludzie dzięki konkursom stykali się z tradycją swych ojców. Dzięki temu, że program „Watr Łemkowskich" jest różnorodny zaspokaja potrzeby różnorodnych grup jej uczestników. Stwarza możliwość rozmowy w ojczystym języku. Młodzi uświadamiają sobie i doceniają swą odrębność. Watra jest świętem, które proponuje oryginalną, autentyczną formułę. Zbudowana jest wokół jądra tradycyjnej kultury łemkowskiej. Podczas rytuałów związanych z obchodami święta udział biorą zespoły pieśni i tańca, chóry i orkiestry oraz grupy rockowe i folkowe. Rola i znaczenie „Watry" wykracza poza kultywowanie tradycyjnego dziedzictwa. Imprezie towarzyszy m.in. spartakiada łemkowska, kiermasz wydawnictw, prezentacja ginących rzemiosł i zawodów, wystawy oraz małe formy teatralne.
Powoli dobiegają końca prace związane z postawieniem wieży widokowej na Łysuli w Dominikowicach.
W założeniu wieża na Łysuli ma być inna, niż wszystkie w okolicy, bo ze zjeżdżalnią. Ma 32 metry wysokości, platforma widokowa zamontowana na 28 metrze, zaś poziom platformy zjeżdżalni na 25. Długość ślizgu – około 54 metry
Ciasna, metalowa rura zapewne nie każdego zachęci do zjechania nią na ziemię, ale spokojnie – zejść też będzie można! Wieża widokowa została zbudowana na ŁYSULI - 551 m n.p.m. przez firmę Tatry z Myślenic.
Przed wejściem na wieżę postawione są bramki, które będą liczyć, ile osób jest w danej chwili na tarasie widokowym. Jednocześnie może na nim przebywać 80 osób. Od pracowników dowiedziałem się ze na szczyt wieży prowadzi 162 schodki i że oficjalne otwarcie wieży widokowej ma nastąpić pod koniec lipca 2024 r.
W dniu dzisiejszym tj. 9 lipca zauważyłem prace drogowe do parkingu (powyżej Drogi Krzyżowej) oraz prace od parkingu do wieży – 1 km jak również montaż ławeczek i stołów przydrożnych. Całe przedsięwzięcie z budową parkingów, dojścia do wieży widokowej zostało oszacowane na około 5 mln. Warto dodać, że w okolicach mamy też dwie inne wieże widokowe: na Ferdlu w Sękowej oraz na Wiatrówkach w Moszczenicy. Szczególnie teraz w okresie wakacyjnym warto odwiedzić te punkty na mapie naszego powiatu i rozmarzonym wzrokiem podziwiać uroczą część Pogórza.
W Regietowie Wakacyjne Spotkanie z Operą ”O SOLE MIO”
Lipiec w Stadninie Koni Huculskich „Gładyszów” w Regietowie kojarzy się tylko z jednym - ze spotkaniem z operą. Opera w stadninie koni w Regietowie stała się jednym z najważniejszych punktów każdych wakacji. I tak było wczoraj, 6 lipca 2024 r. o godz. 21.00, odbyła się Wielka Gala Operowo-Operetkowa w stylu włoskim„O Sole Mio”. Artyści wykonali wiele pięknych utworów z różnych oper i operetek.
Przy licznie zgromadzonej publiczności wystąpili soliści z Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, Opery Krakowskiej, Opery Śląskiej oraz tancerze z Polskiego Baletu Narodowego. Galę prowadziła Anna Barańska – Wróblewska, wystąpiła Orkiestra Romantica oraz tenor Tomasz Kuk pochodzący z Gorlic.
Podczas koncertu pojawiły się elementy baletu, artyści zostali dowiezieni na scenę bryczkami w towarzystwie koni huculskich.
To już czternaste spotkanie z operą i operetką , która przyciąga z roku na rok coraz to więcej osób. Jest to na tyle niecodzienne wydarzenie że tego typu widowiska na terenie Beskidu Niskiego nie odbywają się często. W te lipcowe dni do Regietowa przyjeżdża liczna widownia, aby podziwiać artystów scen operowych z kraju i za granicy. Organizatorom dopisała piękna pogoda, było to o tyle ważne, że przecież zarówno scena jak i miejsca dla widowni ustawione są pod gołym niebem w późnych godzinach wieczornych, co dodaje niepowtarzalnego klimatu.
Zostaliśmy docenieni przez oceniających wnioski i otrzymaliśmy 60 tysięcy złotych dofinansowania - mówi Czesława Siuta, prezes Stowarzyszenia Hucuł przy Stadninie Koni Huculskich. - Tegoroczne spotkanie z operą zaplanowaliśmy nie jako spektakl, ale w lżejszej formie koncertu - opowiada.
Na zakończenie koncertu pani Czesława podziękowała artystom a Janusz Michalak nowy dyrektor Stadniny Koni Huculskich w Regietowie wręczył bukiet kwiatów.
W niedzielę 23 czerwca 2024 r. o godz.17.00 w nowo wybudowanym Miejskim Centrum Kultury w Bobowej, odbyły się po raz jedenasty ,,Dni Bobowej z Kulturą Żydowską SZALOM”. Kultura żydowska jest częścią historii Bobowej. Żydzi przybyli tu w 1732 roku, których sprowadził Michał Jaworski, ówczesny właściciel miasta, aby podźwignąć z upadku handel. Trzy dekady później w Bobowej mieszkały już 44 żydowskie rodziny. Przez wiele lat stanowili niemal połowę mieszkańców miasta, a miejscowość była jednym z największych ośrodków chasydyzmu. Dynastia miejscowych cadyków, zapoczątkowana przez Szlomo Halberstama istnieje do dziś i ma licznych zwolenników m.in. w Nowym Jorku i Londynie.
Dni Bobowej z Kulturą Żydowską to ciekawe wydarzenie, które na stałe wpisało się do kalendarza imprez kulturalnych w gminie Bobowa.
Na scenie Miejskiego Centrum Kultury wystawiona została inscenizacja ślubu i wesela żydowskiego. Blisko dwugodzinny program sceniczny wypełniony był dobrą muzyką klezmerską, operowym śpiewem, tańcem i potężną dawką humoru. W holu budynku można było podziwiać wystawę starych zdjęć nie tylko z powojennych wizyt bobowskich chasydów w swoim miasteczku, ale też z ich życia przed wybuchem II wojny światowej. Z sali głównej MCK za kapelą biesiadnicy podążyli na weselną ucztę - degustację potraw kuchni żydowskiej z siekanym śledzikiem, czulentem i pierogi z wołowiną i wątróbką, a na deser z ciasto marchewkowe.
Organizatorem uroczystości było Stowarzyszenie Gryf we współpracy z Urzędem Miejskim w Bobowej i przy wsparciu Centrum Kultury i Promocji Gminy Bobowa. Od wczesnych godzin popołudniowych otwarty był bobowski kirkut, który można było zwiedzać aż do zmroku oraz Bobowska Synagoga, a wszystko to zaczęło się w 2013 roku. Wówczas to Stowarzyszenie Gryf razem z gminą Bobowa postanowiło zorganizować rekonstrukcję wesela córki Bencjona Halberstama - Nechamy Goldy z Mojżeszem Stemplem - synem właściciela hoteli z Krakowa
- To wesele odbyło się w 1931 roku. Za mąż wychodziła wtedy córka naszego sławnego rabina. Ten urządził jej bardzo huczne wesele - przypomniał Lucjan Broniek, prezes Stowarzyszenia Gryf. - Właśnie w 2013 roku zrobiliśmy tę inscenizację razem z Teatrem Solskiego z Tarnowa. Wynajęliśmy pociąg retro, który przyjechał do Bobowej. Spodziewaliśmy się ludzi, ale nie spodziewaliśmy się takich tłumów. Wesele odbyło się przed synagogą. Nie chcieliśmy na tym poprzestać. Wymyśliliśmy więc Dni Bobowej z Kulturą Żydowską Szalom, które funkcjonują do dzisiaj - mówił prezes.
Prezes Lucjan Broniek złożył serdeczne podziękowania na ręce Pani Ewy Warta-Śmietana, prezeski Fundacji Pomocy Artystom Polskim Czardasz w Krakowie za cudowny, pełen wrażeń występ.
Ślub i wesele żydowskie długo zostaną w naszej pamięci dzięki znakomitym artystom Teatru Żydowskiego z Krakowa. Dziękujemy - mówił.
O tym, że kultura żydowska jest nieodłącznym elementem tradycji bobowej i jest ściśle zakorzeniona w historii miasta - mówił Marcin Wąs, burmistrz Bobowej.
- Aby podtrzymywać tę tradycję, w Bobowej organizowane są Dni Bobowej z Kulturą Żydowską Szalom. Właśnie dzięki takim inicjatywom każdy ma możliwość poznania kultury żydowskiej, skosztowania specjałów kuchni żydowskiej, czy też zwiedzenia cmentarza żydowskiego - mówił burmistrz. - Wymiana doświadczeń kulturowych i poznawania kultury innych społeczności i narodów jest istotna w budowaniu społeczeństwa. Dlatego tak bardzo ważne jest, aby szanować inne kultury i wsłuchiwać się w ich przekaz społeczny. Dzisiaj mieliśmy okazję zobaczyć inscenizację ślubu i wesela żydowskiego. Dla wielu z nas było to nowe doświadczenie, które można określić jako dotknięcie czegoś nieodkrytego, czegoś, co budzi ciekawość, a nie jednokrotnie zafascynowanie - dodał burmistrz Bobowej.
