Cmentarz wojenny nr 46 Konieczna - Beskidek

Cmentarz wojenny nr 46 w Koniecznej na Beskidku jest zabytkowym cmentarzem z I wojny światowej.
Cmentarz położony jest w Beskidzie Niskim na południowy zachód od wsi Konieczna, w partii szczytowej wzniesienia Beskidek po jego północno wschodniej stronie, około 800 m na północny zachód od Przełęczy Beskidek (Dujawa). Cmentarz usytuowany jest na samej granicy polsko-słowackiej. Dawniej, jeszcze za czasów PRL-u podzielony był granicą - część znajdowała się po słowackiej stronie, część po polskiej. Z założenia opieka należała do obu państw, ale w rzeczywistości do nikogo. Nikt się nie poczuwał do odpowiedzialności za nekropolię i cmentarz popadł w ruinę. Niektóre krzyże zniknęły, inne się rozsypały. Zniszczeniu uległa też główna wieża nekropolii. Po zmianach systemowych cały cmentarz znalazł się na terytorium Polski. Zaczęła się odbudowa od wycinania drzew, które rosły w obrębie cmentarza, prace zakończono w 1993 r.

Na cmentarzu znajduje się 6 grobów zbiorowych, oraz 48 grobów pojedynczych. Pochowano w nich 315 żołnierzy poległych w styczniu i lutym 1915: 164 żołnierzy austro-węgierskich z 1, 3, 5, 9, 14, 28, 47, 87 i 154 pułku piechoty i 148 rosyjskich z 193 i 195 pułku piechoty. 164 żołnierzy znanych jest z nazwiska, imienia oraz z przynależności wojskowej.

Cmentarz o powierzchni 2047 m² zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča zbudowany jest na planie zbliżonym do krzyża łacińskiego, ogrodzony jest płotem z drewnianych sztachet łączących prostopadłościenne słupki, wymurowane z kamienia łupanego i zwieńczone gontowym daszkiem. Wejście tworzy drewniana dwuskrzydłowa furtka. Główny element cmentarza stanowi dwukondygnacyjna, dwudziestometrowa kamienna wieża stojąca na kamiennym tarasie. Nakryta jest wysokim gontowym dachem zwieńczonym żelaznym krzyżem z nałożonym nań symbolem solarnym. Na czterech elewacjach górnej kondygnacji umieszczone są drewniane krzyże łacińskie. Na elewacji kondygnacji dolnej umieszczone są tablice z inskrypcjami w języku niemieckim:

“IN REINER HÖHE DUFT UND GLANZ,
UMGRÜNT VON DER FREIEN BERGE KRANZ
MIT DEM FEINDE GESCHORT DEN SIE BEZWANGEN
SIND DES KAISERS SOLDATEN ZUR RUH GEGANGEN
NEUNHUNERT SECHZEHN”

,,Tu, wśród ciemnych lasów, ziół pachnących i gór błyszczących w dali.
Dzielni żołnierze pokonawszy wroga na spoczynek się udali,,

“ZU EHREN SEINER HIER BESTATTETEN 167 HELDENSÖHNE HAT DAS DANKBARE
VATERLAND DIESIEN FRIEDHOF ERBAUT”

“IN DIESER HEISS UMSTRITTENEN ERDE
HABEN 135 RUSSISCHE SOLDATEN – IHR GRAB GEFUNDEN”

,,ERBAUT IM - JAHRE EINTAUSEND NEUNHUNDERT SECHZEHN".

Pola grobowe żołnierzy austro-węgierskich zwieńczają drewniane, rzeźbione krzyże łacińskie a żołnierzy rosyjskich rzeźbione krzyże patriarchalne. Wszystkie krzyże nagrobne przykryte są drewnianymi daszkami przymocowanymi do ramion krzyża ozdobnymi drewnianymi bolcami. Na łączeniu ramion krzyży umieszczone są rzeźbione drewniane tabliczki z danymi pochowanej osoby. Ułożone w ciekawym układzie groby otoczone są kamiennymi krawężnikami.

Cmentarz został odnowiony wiosną 2015 r.
Istnieje legenda, że Franciszek Józef przed bitwą pod Gorlicami obiecał swoim żołnierzom dwie rzeczy: wódkę i dobry pochówek. Czy wywiązał się z pierwszego przyrzeczenia, nie wiadomo. Ale jedno jest pewne - pochówek mieli godny. Cmentarz zaprojektowany został na planie krzyża łacińskiego - zapewne po to, aby podkreślić świętość tego miejsca. Źródła podają też ciekawostkę, że aby zachować symetrię, cztery groby pozostawiono puste.

W grobie nr 45 pochowany jest E.R.Pion. Rudolf Talab z jed. woj. LIR 25 (Sch.R.25) żołnierz armii austro-węgierskiej z pochodzenia Czech. Zginął 18.02.1915 r. Grobem opiekuje się Rodzina.
(Zdjęcia w galerii od 1 do 24 wykonałem 8 kwietnia 2014 r., zdjęcia 25 - 44 wykonałem 2 sierpnia 2015 r. a zdjecia 45 do końca wykonalem 25.08.2019 r.)