Cmentarz wojenny nr 250 w Gręboszowie

Cmentarz wojenny nr 250 w Gręboszowie, pow. dąbrowski woj. młp. jest cmentarzem z I wojny światowej o powierzchni 842 m kw. Zaprojektowany przez architekta Johanna Watzala jako kwatera wojskowa na cmentarzu parafialnym.
Kwatera założona jest na planie prostokąta i ogrodzona od strony południowej pełnym betonowym murem, podzielonym na segmenty wypełnione prostokątnymi płycinami. Z pozostałych stron ogrodzenie stanowią betonowe słupy, połączone stalową siatką na niskiej podmurówce. Wejście znajduje się od strony południowej i ujęte jest w monumentalny portal, nakryty prostym belkowaniem, zwieńczonym małym metalowym krzyżem maltańskim. Wysoki portal przypomina wejście do starożytnego grobowca, umieszczony na jej frontonie napis głosi:

IM UNMESSBAREN MEER HEROISCHEN RINGENS/ WAREN WIR NUR EINER WELLE GISCHT,/ IM RIESENBRANDE GLORREICHEN VOLLBRINGENS/ EIN FUNKE, DER AUS DER FLAMME ZISCHT./ VERZEIH, DAs WIR NICHT MEHR DIR GEGEBEN,/ LIEB VATERLAND, ALS UNSER KARGES LEBEN. 1914 + 1916/ HANS HAUPTMANN/ ENTW. OBLT. H. WATZAL.

co można przetłumaczyć jako:

W NIEZMIERZONY MORZU HEROICZNYCH ZMAGAŃ BYLIŚMY TYLKO PIANĄ NA WZBURZONEJ FALI, W OGNIU ŻELAZA CHWALEBNYCH CZYNÓW ISKRĄ. WYBACZ OJCZYZNO ŻE NIC WIĘCEJ CI NIE DALIŚMY NAD NASZE SKROMNE ŻYWOTY.

Na cmentarzu znajdują się nagrobki z I wojny światowej w formie:
– większych, kutych krzyży łacińskich o ramionach od góry spiętych blaszanym zadaszeniem, od dołu spiętych prętami, osadzonych na zakończonych półkuliście, betonowych cokołach (typ E),
– mniejszych, kutych krzyży łacińskich o ramionach od góry spiętych blaszanym zadaszeniem, od dołu spiętych prętami, osadzonych na zakończonych półkuliście, betonowych cokołach (typ E),
– większych, kutych, dwuramiennych krzyży o ramionach połączonych od góry zadaszeniem z ząbkowanej blachy, a od dołu żelaznym prętem z kulkowymi wzmocnieniami, osadzonych na zakończonych półkuliście cokolikach (typ Э),
– mniejszych, kutych, dwuramiennych krzyży o ramionach połączonych od góry zadaszeniem z ząbkowanej blachy, a od dołu żelaznym prętem z kulkowymi wzmocnieniami, osadzonych na zakończonych półkuliście cokolikach (typ Э).

Symetrycznie po obu stronach wejścia znajdują się ujęte w obramowanie mogiły z wysokim cokołem zwieńczonym kutym krzyżem łacińskim (typ E).
Na części nagrobków znajdują się owalne lub prostokątne emaliowane tabliczki z informacjami o pochowanych.

Po prawej stronie od wejścia znajduje się mogiła nakryta płytą z jasnego granitu o zaokrąglonych przednich narożach z wyrytym krzyżem łacińskim oraz napisem: „Ś.P./ PAWEŁ BERNARD/ LECHOWICZ/ + 29 VI 1914/ ŻOŁNIERZ STRAŻY GRANICZNEJ/ ZGINĄŁ W OBRONIE OJCZYZNY –/ DNIA 1 IX 1939/ RIP”.

Po lewej stronie od wejścia przy murze znajduje się nagrobek w formie betonowej płyty z krzyżem z ramionami z podwójnych metalowych rur nakrytym zadaszeniem z ząbkowanej blachy. Na krzyżu znajduje się owalna, emaliowana tabliczka z napisem: „Ś✝P/ JAN/ CHRZĄSZCZ/ ZGINĄŁ W OBRONIE OJCZYZNY/ 1939 R”.

Na cmentarzu pochowano 112 żołnierzy austro-węgierskich i 83 rosyjskich w 27 grobach pojedynczych i 16 zbiorowych. Spoczęło tu także 17 polskich legionistów z I Pułku Legionów Polskich, poległych na Kielecczyźnie w dniu 23 września 1915 roku. Ich dwa groby zbiorowe znajdują się po obu stronach wejścia.