Cmentarz wojenny nr 181 w Siemiechowie

Cmentarz wojenny nr 181 w Siemiechowie jest zabytkowym cmentarzem z I wojny światowej, znajdujący się w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Gromnik, położony w przysiołku Moszczenica.
Cmentarz znajduje się na południowo-wschodnim grzbiecie opadającym z Wału do Gromnika. Grzbietem tym, obok cmentarza biegnie z Gromnika asfaltowa droga i zielony szlak turystyczny. Zaczyna się przy drodze Gromnik – Tuchów w niewielkiej odległości za kościołem w Gromniku. Znajdują się przy niej dwa cmentarze z czasów I wojny światowej: najpierw cmentarz wojenny nr 149, potem nr 181. Obydwa znajdują się przy drodze i są z niej widoczne.

Zaprojektowany został przez Siegfrieda Hellera na planie niesymetrycznego wieloboku i ogrodzony metalowym płotem na betonowej podmurówce. Wejście znajduje się od strony północno-wschodniej. Główny element cmentarza stanowi neoklasycystyczna kaplica z dwuspadowym dachem. Na szczycie dachu znajduje się niska wieżyczka na sygnaturkę, kryta namiotowym daszkiem, zwieńczonym krzyżem.

Na cmentarzu znajdują się nagrobki w formie:
– małych, żeliwnych krzyży lotaryńskich z datą „1914”, osadzonych na betonowych, zwężających się ku górze betonowych postumentach,
– żeliwnych krzyży łacińskich z datą „1915”, osadzonych na betonowych postumentach,
– żeliwnych krzyży łacińskich z okrągłą tarczą na skrzyżowaniu ramion, osadzonych na betonowych, zwężających się ku górze postumentach,
– żeliwnych ażurowych krzyży łacińskich, osadzonych na betonowych postumentach.

Na nagrobkach umieszczone są owalne lub okrągłe tabliczki z informacjami o pochowanych. Znaczna część nagrobków jest uszkodzona. Ich obecne rozmieszczenie nie odpowiada pierwotnemu.
Pochowano tutaj żołnierzy poległych podczas bitwy pod Gorlicami 2 i 3 maja 1915 r. W czasie tej ofensywy wojska austro-węgierskie przy znacznej pomocy wojsk niemieckich wyparły armię rosyjską z terenów wcześniej przez nią zajętych. W 21 grobach zbiorowych i 91 pojedynczych pochowano 178 żołnierzy, w tym 159 żołnierzy austro-węgierskich i 19 rosyjskich. Znane są nazwiska 153 pochowanych.

Austriacy wykonali cmentarze bardzo solidnie, jednak z czasem ulegały one w naturalny sposób niszczeniu przez czynniki pogody i roślinność, bywało, że również przez wandali. Przez długi czas, zwłaszcza po II wojnie światowej, cmentarzami z I wojny światowej nie opiekowano się. Dopiero ostatnio zaczęto o niego dbać. Kapliczka istniała jeszcze przed budowa cmentarza, cmentarz wykonano dookoła niej. W latach 1986- 1987 dokonano generalnej przebudowy cmentarza. Po przebudowie jego obecny wygląd znacznie różni się od pierwotnego. Pierwotnie ogrodzenie stanowił drewniany płot osadzony na murowanych z kamienia słupkach. Centralny pomnik stanowił wysoki drewniany krzyż nakryty daszkiem z glorią. Po krzyżu i pierwotnym ogrodzeniu nie ma już śladu. W czasie przebudowy zrównano mogiły ziemne, a część z placu przed kapliczką oraz z prawej strony przeniesiono na lewo w dół. Nie dokonano przy tym jednak ekshumacji zwłok, tak, że obecnie lokalizacja krzyży jest tylko symboliczna. Dzięki ich przeniesieniu powstał przed kapliczką pusty plac, na którym ustawiono ławki, na których można usiąść podczas nabożeństw, które w tej kapliczce okazjonalnie się odbywają.