Kościoły i cerkwie leżące na terenie Gminy

Malownicze, cenne przyrodniczo i krajobrazowo obszary Beskidu Niskiego kryją również wiele skarbów kultury. W beskidzkim krajobrazie szczególną rolę odgrywa sakralna architektura drewniana, zachowana tu liczniej niż gdziekolwiek indziej. Wśród górskich dolin, na tle zalesionych grzbietów, w krajobrazie rysują się wieże kościelne i banie cerkiewne, znacząc niezwykły obszar spotkania i stopienia kultury wschodniej i zachodniej. Wyrazistym tego przejawem był grekokatolicyzm.

Unia brzeska podporządkowała Kościół prawosławny w Rzeczypospolitej papiestwu, ale uszanowała jego tradycję. Okoliczności jej zawarcia były skomplikowane. W r. 1589, za zgodą patriarchy konstantynopolitańskiego Jeremiasza, powstał samodzielny patriarchat w Moskwie, dążący do podporządkowania Kościoła prawosławnego na ziemiach Rzeczypospolitej. W tej sytuacji propagowana już przez papieża Grzegorza XIII idea unii znalazła w Polsce wielu zwolenników, z gorliwym katolikiem Zygmuntem III Wazą na czele. Początkowo planowano zawarcie unii z całym Kościołem prawosławnym, ale gdy okazało się to niemożliwe, ograniczono się do terenów Rzeczypospolitej. W 1590 kilku prawosławnych biskupów zadeklarowało wolę przystąpienia do unii. W 1594 sprecyzowano w 33 artykułach warunki, jakie winien spełnić Rzym, co potwierdziły synody we Lwowie i w Brześciu. 23 XII władyka włodzimierski H. Pociej i władyka łucki C. Terlecki złożyli w Rzymie przysięgę papieżowi Klemensowi VIII, który zgodził się na zachowanie liturgii prawosławnej, małżeństw księży unickich i stosowanie kalendarza juliańskiego.

Drewniane cerkwie łemkowskie, najokazalsze i najcenniejsze artystycznie pomniki ludności zamieszkującej te tereny do czasu burzy dziejowej wywołanej II wojną światową, są zabytkami o ujmującej urodzie. Jest w nich magia materiału - budulca drzewnego, oryginalność i ekspresja formy architektonicznej, niekwestionowany walor dawności, tajemniczość i smutek związane z niedostępnością świata, który bezpowrotnie został przekształcony i zatracił część historycznych składników. Drewniane cerkwie, okolone starodrzewem, wznoszące się na pagórkach wśród zabudowy wiejskiej, są jak cenne klejnoty rozproszone wśród dolin, wymagające pewnego trudu, by je odszukać i zobaczyć. Jednak wrażenia i przeżycia estetyczne wynagrodzą trud dotarcia do poszczególnych kościołów i cerkwi.

Serdecznie zapraszam do mojej galerii wszystkich kościołów i cerkwi znajdujących się na terenie Gminy Sękowa, która jest często aktualizowana.

Wróć do spisu obiektów