Banica

Warto zobaczyć:
-> Cmentarz wojenny nr 62 w Banicy (Krzywa)
-> Pomnik siedmiu lotników
-> Krzyże przydrożne w Banicy
-> Kapitan nawigator Franciszek Omylak
-> Podporucznik pilot Kazimierz Widacki
-> Podporucznik bombardier Konstanty Dunin-Horkawicz
-> Podporucznik strzelec Tadeusz Mroczko
-> Sierżant mechanik pokładowy Wilhelm Andrzej Balcarek
-> Sierżant radiooperator Jan Ozga
-> Sierżant, strzelec pokładowy Józef Skorczyk
-> Nieznany Halifax
-> Historia Halifaxa z 1980 r.
-> Wszystko o H.P. 59 HALIFAX B Mark II Series 1a - FS-P (JP295)
-> Waleczna Eskadra Omylaka
-> Cmentarz Parafialny

 Banica (łem.Banycia) nieistniejąca wieś położona jest pomiędzy Krzywą a Wołowcem nad niewielkim potokiem, którego wody poprzez Zawoję uchodzą do Wisłoki.

Nazwa miejscowości pochodzi ( pierwotnie Bannica) pochodzi zapewne od ruskiego słowa bania , oznaczającego kopalnię lub dół. Była to wieś królewska, wchodząca w skład starostwa bieckiego, lokowana pod koniec XVI wieku na prawie wołoskim. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1629r. W 1785 r. mieszkało tu 158 grekokatolików i 5 Żydów. Po I rozbiorze zakupiona została wraz z innymi wsiami przez Wilhelma Siemieńskiego herbu Dąbrowa, ostatniego starostę bieckiego, który nabył od rządu austriackiego całe, dotychczas dzierżawione, dobra. W połowie XIX w. wyniku koligacji rodzinnych Banica przeszła na własność Lewickich.

Zabudowania wiejskie znajdowały się nad strumieniem. Obecnie tylko dwa domy. W jednym z nich prywatne schronisko turystyczne. W 1975 roku Ryszard Montusiewicz, szerzej znany z opisów cmentarzy z I wojny światowej oraz Piotr Szucki i Grzegorz Głowianko zainicjowali zakup i remont chałupy w Banicy k. Krzywej. Powstałe schronisko studenckie służyło wszystkim turystom. Ciekawostką związaną z tym obiektem jest to, iż w 1995 roku kręcono w nim scenariusz do filmu „Gnoje" Jerzego Zalewskiego, na podstawie powieści Andrzeja Stasiuka „Biały Kruk". Niestety, znajdujący się w rękach prywatnych obiekt, podczas trwającego remontu kapitalnego spłonął w lutym 1997 r. Była to dotkliwa strata powodująca uszczuplenie i tak skromnej bazy turystycznej tego regionu. Jednak już w połowie 1997 roku przystąpiono do odbudowy obiektu a 2002 roku oddano do użytku. Obok gościnca znajdują się latem pola namiotowe.
Dzisiaj zapraszają do Banicy, do "GOŚCIŃCA" i w Beskid Niski Jolanta i Tomasz Nowakowie - patrz: gościniec Banica

Nieco powyżej schroniska, wśród drzew, na zachód od drogi, znajduje się cmentarz wojskowy nr. 62 z I wojny światowej. Projektował Duszan Jurkowicz. Jest to pamiątka ciężkich walk, prowadzonych w okolicy między styczniem a majem 1915roku.Spoczywa na nim 12 Austriaków (tylko 3 z nich jest znanych z nazwiska i przynależności do pułków) i  40 Rosjan z których aż 10 znanych jest z nazwiska i przynależności do 1.Wołgskiego Pułku Kozaków (Kozaków terskich) i do 176.Perjewołczenskiego Pułku Piechoty. Jedynym elementem który ocalał i do tego znajduje się nadal na swoim miejscu są kamienne schodki łączące tarasy cmentarza. Obecnie jest odnawiany, prace rozpoczęto jesienią 2005 roku. Latem 2006 r. uporządkowano grunt cmentarza, postawiono drewniane krzyże. Latem 2008 r. przystąpiono do prac związanych z ogrodzeniem. Obiekt godny zwiedzenia.

Jeśli pójdziemy kilkadziesiąt metrów dalej w górę potoku, odnajdziemy na lewym jego brzegu śladowe resztki kaplicy prawosławnej, tzw. czasownię. Była to mała, dwudzielna świątynia o budowie zrębowej, wybudowana została w latach trzydziestych XX w. wówczas około 2/3 ludności wsi przeszło na prawosławie. Była to pierwsza świątynia we wsi- nigdy nie istniała tu cerkiew greckokatolicka. Pozbawiona opieki zawaliła się jesienią 1981 r.
Jerzy Turowicz w opracowaniu pt. ,,Architektura cerkiewna" sugeruje, iż znajdująca się obecnie w Banicy czasownia nosiła ślady przeniesienia z innego miejsca. Jej wtórny montaż nastąpił w Banicy. Sugeruje równocześnie, iż jej pierwotnym miejscem budowy był pobliski Małastów. Około 50 m na wschód od resztek czasowni znajdują się pozostałości łemkowskiego cmentarza. Przy drodze przez wieś pozostał również żeliwny krzyż przydrożny, osadzony na piaskowym cokole wykonanym w Bartnem, wystawiony w 1891 r.

W roku 1943 Niemcy w odwecie za akcję partyzantów rozstrzelali wszystkich mieszkańców Banicy urodzonych w 1922 roku. Kilkunastu z nich zginęło w więzieniu w Jaśle. Po wojnie część mieszkańców wsi wyjechało do ZSRR, resztę deportowano w 1947 r. na Ziemie Zachodnie w ramach "Akcji Wisła".

Na wzgórzu przy szosie do Krzywej w przysiółku Banica znajduje się pomnik siedmiu polskich lotników, którzy zginęli śmiercią lotnika z 27/28 sierpnia 1944 r. Nad Banicą zestrzelono samolot Halifax II FS-P (JP295) - Załogę zestrzelonego Halifaxa stanowili: kpt. nawigator Franciszek Omylak, ppor. pilot Widacki Kazimierz, ppor. bombardier Konstanty Dunin-Horkawicz , ppor. strzelec Mroczko Tadeusz, sierżant radiooperator Ozga Jan, sierżant mechanik Wilhelm Balcarek, sierżant strzelec Skorczyk Józef

Pierwotnie lotnicy byli pochowai w miejscu katastrofy, następnie mieszkańcy pochowali lotników w marcu 1945 r. na cmentarzu w Krywej. W marcu 1980 r. po ekshumacji na cmentarzu w Krzywej koło Banicy, przeniesiono prochy na Cmentarz Rakowicki - kwatera brytyjska. Załogom Liberatora z Olszyn i Halifaxa z Banicy w październiku 2013 r. postawiono nowe stelle nagrobne.

Баница, п. Незнаева. – więźniowie Thalerhofu

Spis miejscowości Galeria zdjęć miejscowości