Cmentarz wojenny nr 59 na Przysłupiu

Cmentarz wojenny nr 59 jest zabytkowym cmentarzem z I wojny światowej, zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča, znajdujący się w gminie Uście Gorlickie około 1 km na pn.-wsch. od wsi Przysłup.

Na cmentarzu pochowanych jest łącznie 80 żołnierzy poległych od stycznia do maja 1915 roku, w tym 60 żołnierzy austro-wegierskich (56 znanych z nazwiska) z następujących jednostek: 40 Pułk Piechoty Austro-Węgier z Rzeszowa. 56 PP Kraków- Wadowice, 89 PP z Jarosławia, 98 PP z Józefowa, 36 PP - Mladá Boleslav, 3 PP-w Kromieryżu, 10 PP - Przemyśl, 12 PP- Komarno, 30 PP - Lwow, 4 Bośniacko-Hercegowińskiego Pułku Piechoty, 3 Pułk Piechoty Obrony Krajowej, 30 Pułk Piechoty Obrony Krajowej oraz 24 Batalion Pospolitego Ruszenia. Spoczywa tu 20 Rosjan w dwóch mogiłach zbiorowych nr 5 i 13.

Obiekt znajduje się w lesie, na stoku Magury Małastowskiej od strony Przysłupia. Najłatwiej do niego trafić ścieżką znakowaną biało-czarnymi kwadratami ze szczytu Magury Małastowskiej. Ścieżka rozpoczyna się na rozejściu szlaków turystycznych zielonego z niebieskim. Po około 100 m od rozejścia się szlaków, spotykamy cmentarz wojenny nr 58, a następnie po około 20 minutach dochodzi do cmentarza nr 59. Do cw nr 59 można dotrzeć drogą leśną (od drogi asfaltowej, która prowadzi do Nowicy, skręcamy w prawo, przechodzimy przez szlabant drogą leśną 400m, skręcamy przy drugim mostku w prawo i po 200 m idąc dobrze znakowaną ścieżka - kwadraty biało-czarne dochodzimy do nekropolii.) Zobacz na poniższą mapę.

Cmentarz ma kształt prostokąta o powierzchni 163 m², otoczony kamiennym murem wysokości około metra z trzech stron oraz kamiennej trójkątnej ściany zakończonej kamiennym krzyżem. Na jego obszarze usytuowanych jest 17 mogił zbiorowych oraz jeden pojedynczy.
Wśród pochowanych jest trzech oficerów: w grobie nr 17 Ltn. Max Schenk z 56 pułku wadowickiego a w grobie nr 18 - Ltn.i.d.Res. Emil Obereigner z 36 PP, Czech urodzony w Lazne Podebrady w 1883 r. Zginął w Nowy Rok 1915 r. Spoczywa tu również Polak Fahnr.i.d.R. Tadeusz Michalski z 56 PP z Wadowic, który poległ 3 stycznia 1915 r.

Jak łatwo zauważyć, pomnik - krzyż łaciński nagrobny Emila Obereignera stoi nie na jego grobie, ale na zbiorowej mogile (10) żołnierzy rosyjskich nr 13. Dlaczego? Pomnik prawdopodobnie ufundował ojciec Emila w 1922 r. Pomnik został w 2017, zgodnie z wolą wnuka pana dr Václava Týmla, gruntownie odnowiony.

Całość cmentarza jest po generalnym remoncie i oczyszczeniu z krzaków, drzew i chwastów. W latach 2007-2008 cmentarz został odnowiony przez Stowarzyszenie Magurycz z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Nowicy a prace sfinansowane ze środków polskiego budżetu i Austriackiego Czarnego Krzyża. Zachowały się także oryginalne kamienne słupki HV wyznaczające granice działki cmentarnej.

*