Cmentarz wojenny nr 123 Łużna - Pustki nominowany do Znaku Dziedzictwa Europejskiego
Na cmentarzu wojennym nr 123 - Łużna-Pustki z czasów I wojny światowej znajduje się 46 grobów zbiorowych i 829 pojedynczych, pochowanych jest tu: 912 żołnierzy armii austro-węgierskiej (blisko połowa z nich to Polacy), 65 żołnierzy armii niemieckiej, i 227 żołnierzy armii rosyjskiej.
Cmentarz wojenny nr 123 założony w latach 1915/1918 na wzgórzu Pustki powstał w miejscu jednej z największych bitew pierwszej wojny światowej na froncie wschodnim pomiędzy armią austro-węgierską i niemiecką oraz armią rosyjską. Bitwa pod Gorlicami jest również nazywana Małym Verdun. Cmentarz jest miejscem ostatniego spoczynku żołnierzy, którzy walczyli po stronie tych trzech sił zbrojnych i którzy pochodzili z terenów, które dziś są częścią Austrii, Węgier, Niemiec, Polski, Ukrainy, Rosji i Słowenii, oraz z innych środowisk religijnych i kulturowych.
Cmentarz wojenny nr 123 jest miejscem pamięci odzwierciedlającym ideę ekumenizmu, zapewniając jednakowe traktowanie wszystkim poległym bez względu na ich przynależność religijną lub etniczną i fakt, po której stronie walczyli.
Cmentarz ten znalazł się wśród dziewięciu obiektów, które Komisja Europejska decyzją z 2 lutego 2016 roku wyróżniła Znakiem Dziedzictwa Europejskiego (ZDE)
Uroczyste wręczenie plakiety Znak Dziedzictwa Europejskiego dla cmentarza w Łużnej, którą odebrali Wojewoda Małopolski Józef Pilch i Wójt Gminy Łużna Kazimierz Krok, odbyło się podczas Europejskich Dni Dziedzictwa, które miały miejsce w Brukseli w dniach 12-15 kwietnia 2016 roku.
W Polsce obok cmentarza w Łużnej to prestiżowe wyróżnienie otrzymały: Konstytucja 3 Maja, Stocznia Gdańska oraz zabytki miasta Lublina związane z ideą Unii Lubelskiej, co czyni Polskę liderem wśród państwa Unii Europejskiej w tym względzie z uwagi na fakt, iż na całym świecie jest 29 wyróżnionych obiektów .
Oficjalne uroczystości związane z nadaniem Znaku Dziedzictwa Europejskiego Cmentarzowi Wojennemu Nr 123 Łużna-Pustki, odbyły się 21 kwietnia 2017 r. z udziałem wojewody małopolskiego Józefa Pilcha, wojska, samorządowców, reprezentantów krajów uczestniczących w walkach na Froncie Wschodnim I Wojny Światowej oraz wielu innych gości honorowych, dzieci i młodzieży.
Podczas uroczystości odsłonięto tablicę upamiętniającą nadanie Znaku Dziedzictwa Europejskiego, odsłonięcia dokonał na cmentarzu Wojewoda Małopolski Józef Pilch i wójt gminy Łużna Kazimierz Krok, który powiedział:,, Znak Dziedzictwa Europejskiego jest przyznawany obiektom, które odegrały znaczącą rolę w kulturze i historii Europy oraz w tworzeniu Unii Europejskiej. Podkreślił, że cmentarz na wzgórzu Pustki jest ekumenicznym miejscem pamięci, gdzie polegli są traktowani jednakowo, niezależnie od tego, w jakiej armii służyli i jakiego byli pochodzenia etnicznego i religijnego. „Europa zaczyna się właśnie tutaj”.
Następnie wojewoda małopolski Józef Pilch podkreślił, że powstanie cmentarza nr 123 było efektem największych zmagań wojennych toczących się na froncie wschodnim I wojny światowej, gdzie w 1915 r. w wielkiej bitwie pod Gorlicami starły się wojska Austro-Węgier i Niemiec z wojskami rosyjskimi.„Cmentarz wojenny nr 123 Łużna-Pustki stał się symbolem tragicznych doświadczeń I wojny światowej, cierpienia, okrucieństwa i nieuzasadnionego dążenia do imperializmu. Spoczywają tu żołnierze wszystkich armii, równi wobec śmierci. Niech spoczywają w pokoju” - podkreślił wojewoda.
W trakcie uroczystości asystę honorową wystawił Garnizon Kraków. Modlitwę ekumeniczną w intencji żołnierzy, którzy zginęli w czasie bitwy o wzgórze Pustki odmówili duchowni wyznania katolickiego, greckokatolickiego i prawosławnego. Odbył się apel poległych i oddano salwę honorową.
